Hansje-in-de-kelder is een oud-Hollandse likeur die traditioneel geschonken wordt bij het bekendmaken van een zwangerschap. Vroeger dronk men deze drank uit een speciaal glas waaruit een poppetje – het baby’tje in de moederschoot – tevoorschijn kwam als men het aan de lippen zette. De naam Hansje is afgeleid van het woord Hanze (‘gilde’) en hield verband met de […]
Culinaire wetenswaardigheden
De keukentraditie van de Lage Landen kent een aantal begrippen en gebruiken die uit een (soms ver) verleden stammen. Hoewel ze in het culinaire vocabulair zijn blijven hangen, kennen nog slechts weinigen de achtergrond en is in sommige gevallen de oorspronkelijke betekenis door gewijzigde omstandigheden verloren gegaan. Op deze bladzijden een kleine bloemlezing.
HARING (Clupea harengus)
Een haring is een vis die maximaal een halve meter lang kan worden. Hij heeft een donkerblauwe rug en zilverkleurige flanken. De buikvinnen zitten recht onder de rugvin. Het leefgebied van de haring varieert van het kustgebied tot diep in de zee, op ongeveer 200 meter diepte. Het kustgebied is de plek waar bliek (jonge haring) […]
HEMPJE LICHT OP
Deze likeur bestaat uit Haïti- en Jacmelschillen, citerij gemaakt van droge en natte citroenschillen en enkele ‘bindsmaken’ vormen de bestanddelen van dit eeuwenoude recept. In de tijd van de zeilscheepvaart werd deze drank gebruikt als middel tegen darmstoornissen. De drank heeft namelijk een goede laxerende werking. Het werd eveneens gedronken om de zenuwen bij een […]
HET ONTSTAAN VAN DE GRILLWORST
Een slager had een mislukte partij gekookte worst doordat ze te heet (100˚C) gegaard waren (thermosstaat was kapot!) Bij alle worsten was de darm gesprongen. Verder had de worst een prima smaak, zij het dat door het openspringen van de darm iets zout- en kruidensmaak verloren waren gegaan. De slager pelde de hele darm van […]
Het ontstaan van het Zwolse Balletje
In 1845 startte J. van der Kolk met de productie van de Zwolse Balletjes in de stekenbakkerij die hij in de kelder van het monumentale pand van een voormalige kruidenier installeerde. De “steek” is de benaming van een ambachtelijk gemaakt snoepje, gestoken uit suikerdeeg. De eerste zwarte steken werden door de stekenbakker gemaakt van rietsuiker […]
HET VERHAAL ACHTER DE TOMPOUCE
Veel mensen zijn ervan overtuigd dat de tompouce een typisch Nederlands gebakje is. Tenslotte is het in ons land en traditie om op Koningsdag en als het Nederlands elftal speelt een oranje tompouce te eten. De vitrine bij de bakker staat dan helemaal vol. Echter, dit is slechts de Nederlandse variant van dit gebakje, want […]
HET VERHAAL AGNÈS SOREL GARNITURE
Agnès Sorel werd geboren op het kasteel Fromenteau in de Tourraine rond 1422. Agnès kwam in 1444 aan het Franse hof. Ze werd de eerste openlijk erkende maîtresse van de Franse koning Charles VII van wie zij onder meer het kasteel van Beauté (Chateau de Beauté) ontving. Het kasteel was gelegen in Nogent-sur-Marne bij Parijs. […]
Het verhaal van de Kipnuggets
De uitvinding van de kipnugget wordt over het algemeen verondersteld door Robert C. Baker, een Amerikaanse voedselwetenschapper en professor aan de Cornell University. In de jaren 1950 begon Baker onderzoek te doen naar het ontwikkelen van nieuwe methoden om kippenvlees te verwerken en te consumeren. Baker was een pionier op het gebied van voedseltechnologie en […]
HET VERHAAL VAN TOURNEDOS ROSSINI
Dit delicate gerecht heeft zijn naam te danken aan de beroemde componist en smulpaap Rossini (1792-1868). Rossini’s meeslepende melodieën en zijn feilloze gevoel voor zowel het toneel als de orkestratie zijn belangrijk geweest voor de geschiedenis van de opera. De Franse chef-kok Auguste Escoffier heeft dit gerecht speciaal gemaakt voor Rossini. Deze tournedos (ossenhaas) wordt bereid […]
HIGH TEA
High Tea is een onjuiste, maar in Nederland veel gebruikte benaming voor de Engelse afternoon tea. De Engelse betekenis van high tea is een eenvoudige maaltijd ‘s avonds met brood en koud vlees of restjes van de (warme) lunch. Afternoon tea noemt men het uitgebreide theedrinken tussen vier en vijf, met een keur aan sandwiches […]
HISTORIE STOOFPEERTJES
De geschiedenis kent honderden stoofperenrassen. In de Prehistorie waren dit er nog vijf, de Romeinen hadden er al vijftig, na de renaissance waren het er al vijfhonderd en vandaag de dag zijn dit er al vijfduizend… Dit is een niet onbelangrijke evolutie waarmee de peer een belangrijke plaats inneemt in onze cultuur. Ook het grote […]
HISTORIE VAN GRAVAD LAX
Gravad lax of gravlax is een typisch Scandinavisch gerecht van rauwe zalm dat voornamelijk als aperitiefhapje gegeten wordt in Scandinavië. In Nederland wordt het ook vaak als voorgerecht geserveerd of op een salade. De zalm wordt gemarineerd in een mengsel van zout , suiker en dille. Vervolgens wordt de zalm dun gesneden en met wat hovmästarsås of gravlaxsås, een […]