Bacillus cereus is een bacterie die een voedselvergiftiging kan veroorzaken. De bacterie kan voorkomen in rijst- of pastagerechten die te lang en niet koud genoeg bewaard zijn. Ook eiwitrijk voedsel, sausjes en pudding kan besmet zijn. Een besmetting met Bacillus cereus is te voorkomen door restjes snel af te koelen tot 4°C, niet langer dan 2 dagen in de koelkast te bewaren en restjes voor gebruik goed te verhitten. Het is aan te raden gerechten uit Chinees-Indische (afhaal)restaurants niet opnieuw op te warmen. De bacterie Bacillus cereus komt wijd verspreid in de natuur voor. De bacterie maakt een gifstof aan die vaak een voedselvergiftiging veroorzaakt. De ziekteverschijnselen zijn over het algemeen mild van aard en duren vrij kort. Bacillus cereus kan sporen vormen die goed kunnen overleven en hittebestendig zijn. Sporen zijn bacteriecellen in een soort slaapstand. Deze kunnen zich later weer ontwikkelen tot bacteriën. Lage aantallen zijn ongevaarlijk. Van hoge aantallen in het eten kun je ziek worden. Bacillus cereus kan groeien bij koelkasttemperatuur. Bij 4°C gaat dit wel veel langzamer dan bij 7°C. Bacillus cereus is hittegevoelig en gaat dood boven de 75°C.
Bacillus soorten
Er zijn andere Bacillus soorten die minder vaak voorkomen, zoals Bacillus subtilis en Bacillus licheniformis. Ook deze kunnen voedselvergiftiging veroorzaken.
Bacillus cereus kan via het eten 2 typen aandoeningen veroorzaken: het braaksyndroom en het diarreesyndroom.
Braaktype
Mensen die besmet raken merken dat snel. De eerste misselijkheid en braken begint een half uur tot 5 uur na de besmetting. Soms heb je ook last van buikkramp, hoofdpijn, koorts of diarree. Meestal zijn de klachten binnen 24 uur verdwenen. Vooral het eten van te warm bewaarde of te langzaam afgekoelde zetmeelrijke producten, zoals rijstschotels, kunnen deze klachten veroorzaken.
Diarreetype
Mensen die besmet raken met deze variant van Bacillus cereus, merken dat 8 tot 16 uur na het eten van het besmette gerecht. Zij lijden vooral aan diarree en buikpijn, maar misselijkheid en braken kan ook voorkomen. Ook hier zijn de klachten vaak binnen 24 uur verdwenen. Dit type ontstaat doordat de bacterie of sporen van de bacterie zich aan de darmwand hechten. Zij gaan hier groeien en maken een gifstof aan. Eiwitrijk voedsel, groente, sausjes en pudding zijn de grootste veroorzakers van deze vorm.Veiligheid
In de Warenwet staan normen voor Bacillus cereus waar levensmiddelen aan moeten voldoen.
De bacterie kan via veel soorten eten tot besmettingen leiden. Besmetting komt relatief vaak door gerechten uit Chinees-Indische (afhaal)restaurants. Bacillus cereus kan ook zitten in eiwitrijk voedsel, groente, sausjes, pudding en zelfbereide rijst- of pastagerechten, die te lang en niet koud genoeg bewaard zijn.
Sporen van Bacillus cereus overleven goed in droge omstandigheden. Vandaar dat sporen vaak op kruiden en specerijen worden gevonden.
- Koel restjes snel terug. Bijvoorbeeld door ze eerst in een bak koud water te zetten. Zet ze vervolgens binnen 2 uur in de koelkast. Restjes zijn in de koelkast 2 dagen houdbaar. Let erop dat de koelkast op 4°C staat afgesteld.
- Verhit eten voor gebruik. Bij het opwarmen in de magnetron is het belangrijk het gerecht tussendoor goed te roeren.
- Warm gerechten van Chinees-Indische (afhaal)restaurants niet nogmaals op.
