Er is niets meer Brits dan fish and chips. Vers gebakken, gloeiend hete fish and chips, gesmoord in zout en besprenkeld met azijn, in een krant gewikkeld. Dus hoe, wanneer en waar is dit typisch Britse gerecht tot stand gekomen? De aardappel is in de 17e eeuw vanuit de Nieuwe Wereld naar Engeland gebracht door Sir Walter Raleigh. Er wordt aangenomen dat een Fransman de aardappel chips heeft uitgevonden. Zowel Lancashire als Londen maken aanspraak op het predikaat ‘de uitvinder van fish and chips’ de eerste om dit beroemde maaltijd uitvinden. Chips waren goedkoop en werden veel gegeten in het industriële noorden, terwijl gebakken vis werd in het Londense East End geïntroduceerd.
In 1839 verwees Charles Dickens naar een “gebakken vis warehouse” in zijn roman, ‘Oliver Twist’. De bevolking had al snel besloten dat gebakken vis en patat samen een zeer smakelijke combinatie was en dus werd het nationale Britse gerecht fish and chips geboren.
De eerste vis en frietkraam in het noorden van Engeland werd geopend in Mossely, een plaatsje in de buurt van Oldham, Lancashire, rond 1863. De heer Lees verkocht fish and chips uit een houten hut. Later stapte hij over het bedrijf aan een permanente winkel de overkant van de weg die de volgende inscriptie in het raam had:
Dit is de eerste vis en frietkraam in de wereld
Echter, er wordt gezegd dat Joseph Malin al in 1860 een vis en frietkraam had. Deze stond in de Straat van Cleveland binnen het gebied van Bow Bells. Fish and chips-winkels waren oorspronkelijk kleine familiebedrijven. Vaak werd de winkel in de voorkamer van het huis georganiseerd. In het laatste deel van de 19e eeuw en tot ver in de 20e eeuw maakte de fish and chipshandel een grote groei door om te voldoen aan de behoeften van de sterk groeiende industriële bevolking. Je zou kunnen zeggen dat de industriële revolutie mede werd gevoed door fish and chips! De ontwikkeling van de stoomtrawler zorgde ervoor dat het visgebied vergroot werd tot de uiterste hoeken van de Noord-Atlantische Oceaan. De ontwikkeling van stoomtreinen vergemakkelijkte de distributie van de vis over het land.
Fish and chips werd essentieel voor de voeding van de gewone man en vrouw. In 1931 in een winkel in Bradford moest een portier de wachtrij op drukke tijden controleren en in toom houden. De vis en frietkraam was van onschatbare waarde voor het wekelijkse dieet van de familie in de Tweede Wereldoorlog. Fish and chips was een van de weinige soorten eten die niet gerantsoeneerd werden. Wachtrijen waren vaak uren lang . Dit veelvuldig consumeren van fish and chips werpt een vraag op: is het eigenlijk wel gezond?
Vis is gezond
Fish and chips zijn een waardevolle bron van eiwitten, vezels, ijzer en vitamines. In fish and chips zit één derde van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitaminen voor mannen en bijna de helft voor vrouwen. Magnus Pyke noemt het een voorbeeld van een traditioneel gerecht. Eens uitgejouwd door voedsel snobs en zelfs gecensureerd door voedingsdeskundigen, nu is het volledig gewaardeerd als een voedzame combinatie. In 1999 aten de Britten bijna 300 miljoen porties van fish and chips * – dat komt neer op zes porties voor elke man, vrouw en kind in het land. Er zijn nu ongeveer 8500 fish and chips winkels * in het Verenigd Koninkrijk.
