Zweden

De Zweden noemen hun keuken husmanskost (huismanskost), omdat hun maaltijden eenvoudig maar smakelijk worden bereid. Die traditionele ‘kost’ kent een revival en komt in nieuwe, lichtere versies op het bord. Een groeiend gezondheidsbewustzijn vermindert het vetgehalte van deze doorgaans stevige schotels en vergroot het aandeel aan groenten en fruit. Pytt i panna is een bekende husmanskost en wordt bereid uit restjes vlees en groenten aangevuld met stukjes varkensvlees, uien en saus en geserveerd met gepekelde rode biet en gebakken eieren. Kroppkakar zijn ballen gemaakt uit aardappelen en varkensvlees, geserveerd met room of boter en een compote van blauwe bosbessen. Färsruladar zijn met prei gevulde kalfsvleesrolletjes. Een aparte bereiding is surstromming, gefermenteerde Oostzee haring die wordt ingeblikt. De geur is bijzonder dominerend. Surstromming wordt geserveerd met gekookte aardappelen en uien of gerold in een sneetje tunnbrod, een zeer dun ongerezen brood. In juli en vooral augustus worden festivals gehouden met rivierkreeftjes die worden gekookt met dille – het favoriete Zweedse kruid – suiker en zout en uit het vuistje worden gegeten. Dille gaat ook in dillköt pa lamm, lam met dillesaus, dat wordt bereid van in blokjes gesneden en gekookte stukjes lamsvlees, en in gravad lax, zalm met dille. Nog klassieker zijn Janssons frestelse, een ovenschotel met aardappelen, ui en ansjovis en kalops, een stoofpot van rundvlees met laurier, uien en piment. Vis en schaaldieren spelen een belangrijke rol in de Zweedse keuken: zalm, forel, karper, baars, snoek en geep komen in allerlei bereidingen voor. Voor het inleggen van Oostzee haring bestaan wel honderd verschillende recepten. De haring is ook onderdeel van haringsalade samengesteld met gepekelde bieten, gekookte aardappelen, augurken, appel en room. Lutfisk, stokvis in een witte saus met aardappelen en erwten is een typisch kerstgerecht. Het paradepaardje van de Zweedse keuken is het smorgasbord, een verzameling kleine hapjes en schoteltjes, wellicht ontstaan uit eetpartijen waarbij iedereen zijn eigen gerechtje meebracht. Een smorgasbord bestaat uit diverse haringgerechten, vleesballen, zalm, salades, eieren, brood en aardappelen. Typische nagerechten zijn onder meer hjortrontarta, een taart gevuld met amandelen, meringue en poolbessen; saffraankoekjes die op het SintLuciafeest worden geserveerd en spettekaka, eierbeslag dat in dunne straaltjes in een kegelvorm aan een vertikaal spit wordt gegoten.