BOSSCHE KOEK

Ooit had de Bossche Koek een dominante positie in ‘s-Hertogenbosch, maar die positie is bijna verloren gegaan. Bij het spitten in de geschiedenis van de Bossche Koek en een grondig onderzoek naar de achtergronden van de Bossche Koek zijn Sylvana en Gieljan de Backer op feiten, verhalen en anekdotes gestuit die tezamen een prachtig verhaal vormen en de mythe achter de Bossche Koek handen en voeten geeft. De Bossche Koek was ooit wereldberoemd, zelfs buiten de grenzen van Den Bosch. Dit cultuurgoed mag dus zeker niet verloren gaan. ‘De Bossche Bol (voor echte Bosschenaren: de sjekladebol) geniet al grote bekendheid, maar de Bossche Koek mag eveneens weer wereldberoemd worden’, aldus Sylvana B. de Backer.

Jeroen Bosch

De Bossche Koek stamt waarschijnlijk al uit de tijd van Jeroen Bosch. En dan moet men hierbij denken aan 5 eeuwen geleden, want Jeroen Bosch leefde van 1450 tot1516. Zijn werkelijke naam was Hieronymus Van Aken. Deze laat middeleeuwse schilder behoorde tot het Broederschap van de Lieve Vrouwen die regelmatig rijk gevulde maaltijden gebruikten. Een van de lekkernijen die bij de overvloedige maaltijden hoorde was een rijk gevulde koek. Deze koek staat vijf eeuwen later nog steeds bekend als ‘De Bossche Koek. ‘Diverse beroemde Bossche bakkers bakten gedurende een aantal eeuwen al deze overheerlijke lekkernij. Zo is het recept van die eeuwenoude Bossche Koek eeuwenlang van vader op zoon doorgegeven en daarmee goed bewaard gebleven. Diverse bakkersfamilies bewaarden het geheim goed. Zo is er een bakkersfamilie Lambermont en een bakkersfamilie Suijs. Deze bakkersfamilies zijn uiteindelijk allemaal gestopt. Toch is er een bakkersfamilie, de familie De Backer, die de Bossche Koek nog steeds volgens het authentieke recept bakt, de Echte Bossche Koek van Jan de Backer. Eigelijk moeten we zeggen: weer bakt, want die recepten zijn onlangs weer teruggevonden

 

Tot 1988 bekend
Volgens overlevering zijn de recepten van die echte Bossche Koek al sinds 1865 binnen de bakkersfamilie De Backer. Zoon Adrianus zette (zo blijkt uit de gevonden stukken) dit recept in 1915 op papier. Diens zonen Egi en Jan startten hun koekbakkerij in 1936 aan de Schilderstraat nummer 17. Zij bakte gedurende die jaren daar de Bossche Koek. Tevens waren er twee winkels met de naam Alles Koek, een gevestigd in de Kolperstraat en een in de Hinthamerstraat.  De zoon van Adrianus, Jan de Backer, vestigde zich in de jaren ’50 in het hart van de stad aan de Parade. Een vooruitziende blik, want hij was een van de eerste zaken aan de Parade. Veel toeristen bezochten ‘s-Hertogenbosch en met name de kathedraal van Sint Jan. Daar aan de Parade verkocht hij gedurende ongeveer 30 jaar de Bossche Koek. In rieten manden gedragen, verkocht Jan de Backer de Bossche Koek aan toeristen uit binnen- en buitenland.

De Bossche Koek werd wereldberoemd.

Na tien jaar werd de zaak verbouwd en daarbij zijn de recepten blijkbaar zoekgeraakt. Toentertijd was het geen ramp, want Jan de Backer kende de recepten uit zijn hoofd. Maar in 1988 stopte Jan de Backer met het bakken van de Bossche Koek. Zoon Addie nam het pand aan de Parade over en startte er Café Cordes. En enkele weken daarna. overleed Jan de Backer plotseling. En nam de recepten van de Bossche Koek mee in zijn graf. Het einde van de originele Bossche Koek

Oude recepten naast schouw verborgen

In 2001 wordt Café Cordes gerund door kleinzoon Okke de Backer, de zoon van Addie. Hij was bezig met een ingrijpende verbouwing om het café uit te breiden met een keukengedeelte op de eerste verdieping. Een fraaie antieke schouw moest hiervoor helaas verdwijnen. En terwijl zijn oom Gieljan de Backer en neefje Jules van vier jaar aandachtig toekijken, worden de stenen delen voorzichtig stuk voor stuk verwijderd. Naast de schouw bevindt zich een met jute bespannen muur, een zogenaamd betegelde muur. Opeens roept de kleine Jules dat hij iets ziet en wil het pakken. Voorzichtig wordt achter het jute een oud schriftje vandaan gehaald. Het is iets aangevreten door de muizen, maar blijkt nog goed leesbaar. Het zijn notities uit het jaar 1915. En als ze aandachtig lezen blijken het duidelijk recepten de Recepten van  De Echte Bossche Koek van Jan de Backer. Gevonden door de kleinzoon van Jan de Backer. En wat het extra bijzonder maakt is dat Jules voluit Jules Aegidius Noel heet. Kortom: J.A.N. de Backer. De naam van zijn grootvader! In april van datzelfde jaar onderzocht familie De Backer of deze Bossche Koek volgens het traditionele recept weer gebakken kon worden. En dat is nu gelukt. De echte Bossche Koek van Jan de Backer is weer verkrijgbaar in ‘s-Hertogenbosch.

 

 

Recept gereconstrueerd naar technieken van nu
Het heeft nog best lang geduurd alvorens men de echte Bossche Koek weer kon produceren. Immers het vertalen van het authentieke recept naar de huidige normen en het ambachtelijke bakproces achter de Bossche Koek kostte veel moeite. Maar Koekhuys Jan de Backer is erin geslaagd om de oorspronkelijke smaak weer terug te krijgen van die authentieke koek die gebakken wordt in een klein houten kistje en zo ook verpakt wordt. In vijf talen vindt men de mythe van de Bossche Koek terug op de verpakking. Uiteraard in het Nederlands, daarnaast in het Frans en Engels.

Maar ook in het typische Bossche dialect en zelfs in het Japans. Koekhuys Jan de Backer brengt samen met een aantal winkels waaronder de ambachtelijke bakkers uit de Bossche binnenstad de echte Bossche Koek van Jan de Backer weer op de markt, waarbij Koekhuys Jan de Backer controleert dat de echte Bossche Koek van Jan de Backer volgens het authentieke recept van Jan de Backer op een ambachtelijke wijze wordt gebakken en is bereid met honing, eerlijke ingrediënten en een bijzondere kruidenmelange. Pas als de koek door het Koekhuys is goedgekeurd, mag de koek pas het certificaat dragen: De echte Bossche Koek van Jan de Backer.

De echte Bossche Koek van Jan de Backer is onder meer verkrijgbaar bij een paar ambachtelijke bakkers en speciaal geselecteerde locaties in de Bossche binnenstad: bij Bakker Bert van Haren en Bakker Korengoud in de Hinthamerstraat; Bakker De Groot in de Noremborghstraat; Banketbakkerij Den Otter in de Visstraat; Unionville Boulanger Chocolaterie, op de benedenetage van de Arena en daarnaast bij Bakker Arnold van Zuylen in Rosmalen en banketbakker Den Otter aan de Helvoirtseweg in Vught.