Jodium is een spoorelement dat belangrijk is voor de productie van schildklierhormonen. Deze hormonen zijn nodig voor een goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling. Van nature komt jodium voor in zeewier, zeevis en eieren. Toegevoegd jodium zit in gejodeerd keuken-, tafel- en dieetzout, bakkerszout, brood dat gebakken is met bakkerszout en sommige vleeswaren. Een jodiumtekort komt alleen voor als iemand weinig of geen brood eet, ongejodeerd of biologisch brood eet en ook geen gejodeerd keukenzout gebruikt. Bij een jodiumtekort gaat de schildklier trager werken en opzwellen (krop). Bij kinderen leidt jodiumgebrek tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen en bij een groot tekort tot dwerggroei.
Jodium is een spoorelement. Een spoorelement is een mineraal waarvan het lichaam maar erg weinig nodig heeft. Jodium komt voor in brood dat gebakken is met bakkerszout, zeewier, zeevis, eieren en sommige vleeswaren.
In Nederland zit er van nature niet veel jodium in de voeding. Daarom wordt jodium toegevoegd aan:
- gejodeerd keuken- en tafelzout (bevat 21 milligram jodium per kilo zout).
- gejodeerd dieetzout met een laag natriumgehalte (bevat 21 milligram jodium per kilo zout)
- bakkerszout voor het bakken van brood en broodvervangers (bevat 65 milligram jodium per kilo zout). Bakkers zijn niet verplicht om bakkerszout te gebruiken.
- nitrietpekelzout voor vleeswaren. Vleeswarenproducenten zijn niet verplicht om gejodeerd nitrietpekelzout te gebruiken
Op het etiket van zout staat of jodium is toegevoegd. In zeezout zit nauwelijks jodium. Op het etiket van brood staat of bakkerszout gebruikt is. Of vraag het na bij de bakker. Bakkerszout is te koop voor mensen die zelf brood bakken.
Gezondheidseffecten
Jodium is belangrijk voor de productie van de schildklierhormonen. Deze hormonen zijn nodig voor een goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling.
Te weinig jodium
De meeste Nederlanders krijgen voldoende jodium binnen via de voeding. In de schildklier zit normaliter een grote voorraad jodium. Wie te weinig jodium binnenkrijgt, merkt dat dus vaak pas na enkele jaren. Een jodiumtekort ontstaat als iemand weinig of geen brood eet, ongejodeerd of biologisch brood eet en ook geen gejodeerd keukenzout gebruikt. Bij een tekort aan jodium gaat de schildklier trager werken en opzwellen. Dit heet ook wel struma of krop. Bij kinderen leidt een jodiumtekort tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen en bij een groot tekort tot dwerggroei (cretinisme).
Te veel jodium
De meeste mensen kunnen een teveel aan jodium in het eten zonder problemen verdragen. Alleen bij mensen met een jodiumtekort of een schildklierafwijking kan een te hoge jodiuminname de werking van de schildklier verstoren. Een te hoge jodiuminname komt slechts bij hoge uitzondering voor bij kustvolkeren die veel zeewier eten.
Voedingsadvies
Als je eet volgens de Schijf van Vijf krijg je voldoende jodium binnen. Vul de Schijf van Vijf voor jou in voor een advies op maat. Brood gebakken met gejodeerd bakkerszout is de belangrijkste bron van jodium in Nederland. Ook in zuivelproducten, vis en ei zit jodium. 4 sneetjes brood met 1,2% bakkerszout bevatten bijna 100 microgram jodium. Daarmee heb je al een groot deel van de dagelijkse aanbeveling van 150 microgram binnen. De overige 50 microgram moet je dan halen uit melk- en melkproducten, vis of eieren. Als je 6 boterhammen per dag eet met 1,2% bakkerszout krijg je voldoende jodium binnen. Mensen die zelf brood bakken zonder bakkerszout, of die biologisch brood eten lopen het risico te weinig jodium binnen te krijgen. Dan is van belang jodium via andere bronnen binnen te krijgen, bijvoorbeeld door zeevis, zuivel of eieren te eten.
Aanbevolen inname
De Gezondheidsraad heeft voor jodium geen aanbevelingen opgesteld. Op advies van de Gezondheidsraad gebruiken wij de Scandinavische aanbevelingen.
Categorie/leeftijd | Dagelijkse aanbevelingen van jodium (microgram) |
Kinderen | |
6-11 maanden | 50 |
1-2 jaar | 70 |
2-5 jaar | 90 |
6-9 jaar | 120 |
Mannen | |
9-13 jaar | 150 |
14-18 jaar | 150 |
19-50 jaar | 150 |
50-70 jaar | 150 |
> 70 jaar | 150 |
Vrouwen | |
9-13 jaar | 150 |
14-18 jaar | 150 |
19-50 jaar | 150 |
50-70 jaar | 150 |
> 70 jaar | 150 |
Zwangere vrouwen | 175 |
Vrouwen die borstvoeding geven | 200 |