Foelie
Foelie (Myristica fragrans) is een specerij dat net zoals nootmuskaat van de muscaatboom komt. De muscaatboom produceert meerdere malen per jaar vruchten die ongeveer de grootte van een abrikoos hebben. Het zaad dat in deze vruchten zit is de nootmuskaat. En om het zaad heen zit een vliesachtige omhulsel waarvan het specerij foelie wordt gemaakt. Tijdens de oogst wordt het rode draadachtige omhulsel handmatig van de nootmuskaat verwijderd, Waarna de foelie enkele dagen in de schaduw wordt gedroogd. De foelie krijgt tijdens het drogen een meer amber achtige kleur. Na het drogen is de foelie gereed voor de verkoop.
Foelie en nootmuskaat hebben een vergelijkbare smaak, de smaak van foelie is delicaat en intens maar wat minder scherp dan de smaak van nootmuskaat. Foelie wordt in de Nederlandse keuken vooral gebruikt bij het stoven van vlees (Sukade) en in soepen. Ook in speculaaskruiden vindt foelie toepassing. Foelie is een onmisbaar bestanddeel van de Oost-Vlaamse donkere vlaaien zoals uit Aalst, Wetteren, Asse, etc. In tegenstelling tot nootmuskaat wordt foelie meestal aan het begin van de bereiding toegevoegd, zodat het de tijd heeft om zijn smaak af te geven.
Het woord foelie stamt af van het Latijnse woord folium, dat ‘blad’ of ‘vlies’ betekent. Al sinds de Middeleeuwen is foelie een geliefd kruid. In de tijd van de Verenigde Oost-Indische Compagnie zorgde foelie dan ook voor goede handel: men zeilde er de wereld voor over. Lange tijd had de VOC het alleenrecht op de productie en handel in foelie en nootmuskaat. Men zorgde er voor dat de nootmuskaatbomen alleen op de Molukken groeiden. Dit district kennen wij nu als de Banda-eilanden. De Engelsen wisten muskaatbomen op Grenada te verbouwen. En later lukte het een Fransman om het zaad mee te smokkelen. Daarmee was het monopolie voorgoed verbroken.
Als het gerecht klaar is worden de stukken foelie eruit gevist. Foelie bevat dezelfde gezonde stoffen als nootmuskaat maar het bevat hogere concentraties fytonutriënten, vitamine B2, calcium, ijzer, koper en magnesium. Tevens bevat foelie de vitaminen A & C, die nootmuskaat in verwaarloosbare hoeveelheden bevat. Zowel gemalen als hele foelie moeten op een koele, droge plaats worden bewaard en uit de buurt van hitte en (zon)licht.
